Σήμα κινδύνου από την Ε.Ε. για συγκεκριμένα ανθεκτικά σε ομάδα αντιβιοτικών (καρβαπενέμες) βακτήρια (CRE), που σύμφωνα με τα επίσημα και καταγεγραμμένα ευρωπαϊκά δεδομένα, εξαπλώνονται επικίνδυνα μεταξύ των ασθενών στα νοσοκομεία των κρατών μελών και θέτουν σε κίνδυνο, πέραν από ανθρώπινες ζωές και τα ίδια τα συστήματα υγείας.
Μάλιστα, ο συγκεκριμένος συναγερμός του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC) όχι μόνο δεν μπορεί να αγνοηθεί από τις αρμόδιες κυπριακές Αρχές αλλά μάλλον πρέπει να οδηγήσει σε ενίσχυση των μέτρων προφύλαξης στα νοσοκομεία καθώς η Κύπρος, είναι η χώρα με το τρίτο ψηλότερο ποσοστό αύξησης περιστατικών σε ό,τι αφορά συγκεκριμένη ομάδα εντεροβακτηριακών παθογόνων (CRE) στην Ευρώπη.
Πρόκειται για μια ομάδα βακτηρίων που είναι πολύ δύσκολο να σκοτωθούν όταν προκαλούν μόλυνση. Παραδείγματα περιλαμβάνουν E. coli και klebsiella. Συχνά προκαλούν λοιμώξεις του πνεύμονα, του ουροποιητικού συστήματος, των πληγών και του αίματος. Οι καρβαπενέμες είναι μια ομάδα αντιβιοτικών που θεραπεύουν βακτηριακές λοιμώξεις. Τα βακτήρια αυτά απελευθερώνουν χημικές ουσίες που εμποδίζουν τις καρβαπενέμες να τα σκοτώσουν. Αυτό ονομάζεται αντίσταση στα αντιβιοτικά. Οι λοιμώξεις από CRE, βακτήρια ανθεκτικά στην καρβαπενέμη δηλαδή, δύσκολα μπορούν να θεραπευτούν ενώ εξαπλώνονται και σε άλλα μέρη του σώματος. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι και απειλητικές για τη ζωή.
Σύμφωνα με τους πίνακες που περιλαμβάνονται στην σχετική έκθεση του ECDC, η οποία δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα, το ποσοστό αύξησης των περιστατικών στην Κύπρο εκτοξεύθηκε κατά 275,5% τα έτη 2019 -2023 ενώ η αναλογία περιστατικών/πληθυσμού ανέβηκε από τα 2,61 περιστατικά ανά 100.000 κατοίκους το 2019 στα 9,8/100.000 το 2023.
Κοντά στην Κύπρο βρίσκεται η Κροατία με ποσοστό αύξησης 277%, η Ιταλία με 9,2/100.000, η Ελλάδα με 21,4/100.000, με τη διαφορά ότι το 2019 η Ελλάδα βρισκόταν ήδη στα 13/100.000, η Ρουμανία και Βουλγαρία. Το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης καταγράφηκε στην Ουγγαρία, χώρα η οποία όμως το 2019 παρουσίαζε 0,09 περιστατικά ανά 100.000 και το 2023 έφθασε τα 0,79/100.000.
Γενικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση το ποσοστό αύξησης των περιστατικών της συγκεκριμένης ομάδας εντεροβακτηριακών παθογόνων έφθασε το 57,5% με το ECDC να τονίζει ότι «τα ανθεκτικά σε ομάδα αντιβιοτικών (καρβαπενέμες) βακτήρια, αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για τους ασθενείς και τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης στην Ε.Ε. Μάλιστα, σύμφωνα με μια επικαιροποιημένη εκτίμηση κινδύνου η επιδημιολογική κατάσταση επιδεινώνεται από το 2019».
Οι λοιμώξεις «έχουν αυξηθεί σε 23 κράτη μέλη της Ε.Ε., λόγω της συνεχιζόμενης εξάπλωσης των πολυανθεκτικών εντεροβακτηριδίων στα νοσοκομεία», αναφέρεται στην έκθεση στην οποία αναλύεται, μεταξύ άλλων, και ο κίνδυνος εξάπλωσης των βακτηριδίων αυτών στην κοινότητα. Δηλαδή, εκτός νοσηλευτηρίων αφού όσο αυξάνεται η μετάδοση μεταξύ των ασθενών, τόσο αυξάνεται και η μετάδοση εκτός των νοσηλευτικών μονάδων.
Τα δεδομένα, αναφέρει το ECDC, «υποδεικνύουν μεγάλη πιθανότητα περαιτέρω εξάπλωσης, τόσο σε νοσοκομειακό περιβάλλον, όσο και στην κοινότητα, μια ανησυχητική τάση, δεδομένου ότι οι λοιμώξεις από CRE συνδέονται με υψηλή θνησιμότητα».
«Με βάση την επιδείνωση της επιδημιολογικής κατάστασης, η πιθανότητα περαιτέρω εξάπλωσης του CRE στην Ε.Ε. είναι υψηλή. Οι λοιμώξεις της κυκλοφορίας του αίματος CRE συνδέονται με υψηλό επίπεδο αποδιδόμενης θνησιμότητας, κυρίως λόγω καθυστερήσεων στη χορήγηση αποτελεσματικής αντιμικροβιακής θεραπείας και του περιορισμένου αριθμού εναλλακτικών και εύκολα διαθέσιμων θεραπευτικών επιλογών, παρά την ύπαρξη, πρόσφατα, εγκεκριμένων αντιβιοτικών».
«Παρόλο που υπάρχουν αρκετά νέα αντιβιοτικά, οι θεραπευτικές επιλογές παραμένουν συνολικά περιορισμένες. Η άμεση δράση είναι απαραίτητη για τον έλεγχο αυτού του προβλήματος και την προστασία των ασθενών από λοιμώξεις που γίνονται όλο και πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν» σημειώνει στην έκθεση ο Piotr Kramarz, επικεφαλής επιστήμονας του ECDC.
«Αν και τα μέτρα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων (IPC) είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης του CRE, η εφαρμογή τους σε πολλά νοσοκομεία δεν είναι η βέλτιστη και ανεπαρκής για την επίτευξη διαρκούς ελέγχου των υψηλού κινδύνου γενεαλογικών γενεών του ανθεκτικού στην καρβαπενέμη K. pneumoniae και άλλων εντεροβακτηρικών παθογόνων», προσθέτει.
Ως εκ τούτου, τονίζει, «απαιτούνται επειγόντως ενισχυμένες και συντονισμένες προσπάθειες σε όλες τις χώρες της ΕΕ για την αντιμετώπιση της διανοσοκομειακής και διαπεριφερειακής εξάπλωσης του CRE».
Στην έκθεση του το ECDC περιλαμβάνει και ειδικές συστάσεις προς τα κράτη μέλη. Μεταξύ άλλων προτείνει την «ενίσχυση του εθνικού συντονισμού των μέτρων ελέγχου μεταξύ νοσοκομείων και περιφερειών και την υποστήριξη των νοσοκομείων στην εφαρμογή αυτών των μέτρων».
«Εάν δεν υπάρχει ήδη, θα πρέπει να συσταθεί ειδική διεπιστημονική εθνική ομάδα διαχείρισης στο κατάλληλο εθνικό επίπεδο και να καταρτιστεί ένα σχέδιο δράσης CRE, το οποίο θα περιγράφει τους στόχους, τη δράση, τα χρονοδιαγράμματα και τον προϋπολογισμό και θα περιλαμβάνει τακτική δημόσια αναφορά για την πρόοδο».
Το ECDC «καλεί όλες τις χώρες και τα νοσοκομεία της Ε.Ε. να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση αυτής της επιδεινούμενης επιδημιολογικής κατάστασης, τον μετριασμό του υψηλού κινδύνου περαιτέρω εξάπλωσης CRE και, τελικά, την προστασία των ασθενών και των κοινοτήτων».
